Tο μεγάλο σορτάρισμα - M.Lewis (The Big Short)- βιβλίο

Προσωπικές σκέψεις .

Το 2008 σε ένα ταξίδι στο Παρίσι, μου εξήγησαν για πρώτη φορά την έννοια του δομημένου ομολόγου . Παιδί της πληροφορικής δεν ήξερα μέχρι τότε ούτε τα βασικά για οικονομικούς όρους αλλά και τη μαγεία των χρηματοπιστωτικών αγορών γενικότερα.

Ήταν από τις πρώτες φορές που ένιωσα οτι ο κόσμος της πληροφορικής ήταν απλά ένα add-on ένα service - στον κόσμο των οικονομικών όπου ξερνούσε πλούτο και δύναμη. Μέχρι τότε νόμιζα οτι άνηκα σε μια μερίδα ατόμων με special γνώσεις - αλλά κάπου εκεί ξεκίνησα να αλλάζω γνώμη. Η δύναμη ήταν και είναι αλλού. Τότε για πρώτη φορά απάτησα το επάγγελμα μου έστω και σαν σκέψη - είπα αν ήταν να σπουδάσω ξανά ίσως αυτό να ήταν τα οικονομικά - ήταν φανερό οτι με είχε συνεπάρει το όλο θέμα.

Παρόλο που η ιδέα Λοιπόν, ήταν κατανοητή (τι είναι δομημένο ομόλογο) και μπόρεσα να τη συνδυάσω με ένα τότε σκάνδαλο μεταξύ χρηματιστηριακών εταιριών και ασφαλιστικών ταμείων στην Ελλάδα, ομολογώ οτι δεν είχα τις γνώσεις να κατανοήσω όλα όσα μόλις είχαν γίνει μήνες πριν με την κατάρρευση παγκόσμιας αγοράς στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Την κρίση των ** subprime**ομολόγων και των ασφαλιστήριων τους.

Λίγο καιρό μετά (εβδομάδες) είχα ήδη πάρει την απόφαση (όπως και πολλοί άλλοι) να κάνω ένα διάλειμμα από τις σπουδές πληροφορικής και να ασχοληθώ έστω ακαδημαϊκά με την επιχειρηματικότητα και γενικά το Business Administration. Έτσι ξεκίνησα και ένα ταξίδι 2 ετών το οποίο ελπίζω να τελειώσει σε μερικούς μήνες.

Στο ταξίδι μου αυτό είχα την τύχη να γνωρίσω έναν άνθρωπο ο οποίος στα διαλείμματα μου μιλούσε για τις χρηματοπιστωτικές αγορές, ο ίδιος διαχειριστής κεφαλαίων (thanks Γ.Μ). Ένα από τα καλά και τυχερά του μεταπτυχιακού.

Τότε πρώτο-άκουσα και πρώτο-κατάλαβα και την αγορά παραγώγων /ομολόγων, τα option, future, τα CDS, το τι σημαίνει short-άρω. Μαζί με τα σχετικά μαθήματα ξεκίνησα να ανακαλύπτω τη δύναμη των εννοιών αλλά και την πολύπλοκότητα τους. Ήταν φανερό (όπως θα διαβάσεις και σε μια σχετική παράγραφο στο βιβλίο του M.Lewis) οτι πολλές από αυτές τις έννοιες και το όλο σύστημα δεν ήταν παρά μια πολύπλοκη μορφή τζόγου η οποία - είχε γίνει αρκετά δυσνόητη να την καταλάβουν πολλοί και παράλληλα εξαιρετικά παραγωγική αν τη χρησιμοποιούσες σωστά για να παράγει πλούτο με απίστευτους ρυθμούς. Στα όρια της ηθικής θα σχολιάσουν αρκετοί και οφείλω να συμφωνήσω μαζί τους - μάλιστα η κρίση που απογειώθηκε το 2007 ήταν και μια κρίση αξιών και απόδειξη της ανθρώπινης λαιμαργίας για πλούτο.

Το βιβλίο

O M.Lewis έγινε γνωστός στον μέσο Έλληνα (για τους μυημένους στη σχετική βιβλιογραφία ήταν ήδη γνωστός με το βιβλίο του Liar's Poker) απο το άρθρο στου στο Vanity Fair που μάλλον, δε μας άρεσε και τόσο πολύ. Beware the greeks bearing .bonds έγραφε πριν καιρό.

Το τελευταίο του βιβλίο το οποίο θα το βρεις μεταφρασμένο με τίτλο Το μεγάλο Σορταρισμα' είναι μια αρκετά απλή και εκλαϊκευμένη εξιστόρηση της κρίσης 2007/2008 που ακόμα ζούμε τους μετασεισμούς της .

O Lewis λέει την ιστορία από το 2005-2008 μιας μερίδας ανθρώπων, που όχι μόνο έχασαν λεφτά αλλά κατάφεραν να κάνουν ολόκληρες περιουσίες στοιχηματίζοντας ουσιαστικά αντίθετα από όλη την αγορά. Άνθρωποι που είχαν την ικανότητα 2-3 χρόνια πριν ξεσπάει η κρίση να δουν οτι ο φαύλος κύκλος των στεγαστικών δανείων τα οποία πακετάροντας σε ομόλογα και τα μεταπωλούσαν κάποιοι για να βγάζουν προμήθεια ενώ παράλληλα κάποιοι άλλοι πούλαγαν ασφάλιστρα για αυτά - κάπου θα έβρισκε ένα τέλος. Το τέλος δεν ήταν άλλο από τους απλούς πολίτες που είχαν και αυτοί πιστέψει στην όλη ιστορία και δανειζόντουσαν λεφτά για κατοικίες τα οποία μετά δεν μπορούσαν να ξεπληρώσουν. Εύκολος δανεισμός επιτηδευμένος απο τις τράπεζες - εκχώρηση δανείου το οποίο δε θα μπορούσε στις περισσότερες των περιπτώσεων να αποπληρωθεί αλλά δεν είχε σημασία. Οσο πιο πολλά μάζευαν τόσο πιο γρήγορα έριχναν στη χρηματοπιστωτική αγορά πυραμίδες από ομόλογα. Οι ενδιάμεσοι και επενδυτικές τράπεζες μεταπωλούσαν η μία στην άλλη με απίστευτα κέρδη ενώ οι ασφαλιστικές εταιρίες πίστευαν στις λανθασμένες αξιολογήσεις των πιστωτικών οίκων (τvν ίδιων που δίνουν credit rating στη χώρα μας αυτό τον καιρό) οτι αυτές οι επενδύσεις είναι σχετικά ασφαλείς.

O Steve Eisman, O M.Burry είναι 2 από τους πρωταγωνιστές του βιβλίου (μαζί με άλλους επίσης). Ο Lewis κατάφερε να πάρει στοιχεία από τους ίδιους με τόση λεπτομέρεια που διαβάζοντας το βιβλίο σκέφτεσαι οτι μπορεί να είναι εν δυνάμει γραμμένο από τους ίδιους sε μερικά κεφάλαια. Ο παραλογισμός η σύγκρουση ηθικής αλλά και ο τρελός τρόπος που λειτουργούσαν οι αγορές καταγράφεται με αρκετά απλό και κατανοητό τρόπο.Τώρα όλα φαίνονται λογικά αλλά τότε μόνο μια χούφτα ανθρώπων έβλεπε τον παραλογισμό!

Το βιβλίο πιστεύω θα μπορούσε (και πρέπει) να γίνει ταινία - ο τρόπος γραφής του είναι εθυστικός ενώ ο συγγραφέας βοηθάει ακόμα και τον αδαή αναγνώστη να κατανοήσει βασικές έννοιες. Υπάρχουν βέβαια σημεία που μπορεί να νιώσεις ελαφρά μπερδεμένος αλλά κατά βάση η ροή σε βοηθάει να καταλάβεις τις ιδέες. Αν γενικότερα θες να αποκτήσεις μια καλή και κατανοητή εξήγηση για το τι έγινε τότε και γιατί υπάρχει αυτός ο χαμός τώρα το βιβλίο του Lewis είναι μια άριστη πρόταση! Μου κράτησε συντροφιά στις μετακινήσεις μου στο Μετρό κάθε μέρα και πραγματικά λυπάμαι που τελείωσε. Ευχαριστώ τον καλό μου φίλο Ηλία για το δώρο του.

Καλό διάβασμα

Υ.Γ) Μπορείς να βρεις ακόμα ένα review για το ίδιο βιβλίο - από τον Ν.Αναγνώστου (nikan) εδώ .